CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI NGUY HẠI

Công nghệ xử lý chất thải nguy hại bằng phương pháp hóa - lý

- Xử lý CTNH bằng phương pháp vật lý nhằm tách các thành phần nguy hại ra khỏi CTNH bằng phương pháp tách pha.

- Xử lý bằng phương pháp hóa học nhằm thay đổi tính chất hóa học của chất thải nhằm dưa nó về dạng ít nguy hại hơn hoặc không nguy hại.

Một số phương pháp xử lý hóa lý có thể áp dụng trong xử lý chất thải nguy hại:

- Lọc : là phương pháp tách hạt rắn từ dòng lưu chất (khí, lỏng hay dạng kem…) khi đi qua môi trường vật liệu lọc. Các hạt rắn được giữ lại ở vật liệu lọc. Quá trình lọc được thực hiện do chênh lệch áp suất do trọng lực, áp suất dư hay do chân không.

- Kết tủa : là quá trình chất hòa tan thành dạng không tan bằng các phản ứng hóa học tạo tủa hay thay đổi thành phần hóa chất trong dung dịch(pH…)thay đổi điều kiện vật lý (nhiệt độ) để giảm độ hòa tan của chất cần kết tủa hay kết tinh. Phương pháp kết tủa thưòng dùng kết hợp với quá trình tách chất rắn như lắng, ly tâm , lọc.

- Oxy hóa khử : Phản ứng oxy hóa khử là phản ứng trong đó trạng thái oxy hóa của một chất tăng trong khi trạng thái oxy hóa của một chất giảm xuống. Nguời ta trộn chất thải với hóa chất xử lý để thay đổi trạng thái oxy hóa của chất cần làm giảm tính độc hại.

- Bay hơi : Bay hơi là phương pháp cấp nhiệt để làm bay hơi chất lỏng. Phương pháp này dùng để thu hồi chất thải nguy hại có thể bay hơi hoặc làm giảm thể tích chất thải.

- Đóng rắn và ổn định chất thải: Phương pháp này làm giảm tính lưu động của chất thảinguy ại trong môi trường; làm chất thải ổn định thể tích; giảm hoạt tính; giảm bề mặt tiếp xúc với môi trường; tránh rò rỉ hay lan truyền. Đóng rắn là quá trình bổ sung vật liệu vào chất thải nhằm tạo nên chất rắn. Ổn định là quá trình chuyển chất thải về dạng ổn định hóa học.

Công nghệ xử lý chất thải nguy hại bằng sinh học

Chất thải nguy hại cũng có thể được xử lý bằng phương pháp sinh học ở điều kiện hiếu khí và yếm khí như chất thải thông thường. Tuy nhiên bổ sung chủng loại vi sinh phải thích hợp và điều kiện tiến hành phải được kiểm soát chặt chẽ.

- Quá trình hiếu khí : Quá trình xử lý sinh học hiếu khí là quá trình hoạt động của vi sinh vật chuyển hóa các hợp chất hữu cơ thành hợp chất vô cơ trong điều kiện có oxy. Sản phẩm sinh ra là CO2 và H2O.

- Quá trình kị khí : Quá trình xử lý sinh học kị khí là quá trình biến đổi các chất hữu cơ thành các chất vô cơ trong điều kiện không có oxy. Sản phẩm của quá trình phần lớn là CH4 ngoài ra còn có H2S, N2, NH3,H2 và CO2.

Công nghệ xử lý chất thải nguy hại bằng nhiệt

- Đốt : Đốt là quá trình oxy hóa ở nhiệt độ cao bằng oxy không khí. Bằng cách đốt CTNH, ta có thể giảm thể tích của nó đến 80 – 90 %. Nhiệt độ phải cao hơn 850o C. sản phẩm cuối cùng là tro, CO2 , nước…

- Sử dụng chất thải nguy hại làm nhiên liệu : Đây là phương pháp tiêu hủy chất thải bằng cách đốt cùng với nhiên liệu nhằm tận dụng nhiệt cho các thiết bị tiêu thụ nhiệt. Lượng chất thải bổ sung vào lò đốt có thể chiếm 10 -25 % tổng khối lượng nhiên liệu.

- Nhiệt phân : Nhiệt phân là quá trình phân hủy bằng nhiệt trong điều kiện không có oxy. Giai đoạn một là quá trình khí hóa chất thải bằng cách nung nóng. Giai đoạn hai là giai đoạn đốt cháy khí đã sinh ra trước đó. Sản phẩm cuối cùng là tro và khí của quá trình đốt.

Phương pháp xử lý chất thải nguy hại bằng cách thải bỏ

Sau khi xử lý, quá trình còn lại một lượng cặn không thể tiếp tục xử lý như tro của quá trình đốt. Biện pháp cuối cùng để giải quyết chất thải này là thải bỏ an toàn.

Thải bỏ an toàn nghĩa là chuyển chất thải về dạng ít nguy hại hơi, dảmm bảo khong có sự rò rỉ, di chuyển trong môi trường. Chất thải cần được làm giảm hoạt tính và cố định trước khi được đưa vào môi trường.

Đối với chất thải nguy hại, thải bỏ an toàn được coi là phương pháp lưu trữ an toàn và ít tốn kém đối với phần cặn còn lại. Các tổ chức phải chứng minh được khả năng chuyên môn cũng như thảm quyền để thực hiện công việc. Các nhà máy hay cơ sở sản xuất nhỏ lượng chất thải tạo ra tương đói ít nên việc tự tiêu hủy rất tốn kém do đó cần tập trung vào các nhà máy xử lý tập trung hoặc vào bãi chôn lấp an toàn.

Có nhiều cách thải bỏ an toàn như chôn lấp hoặc thải vào giếng sâu hay các hầm mỏ.

- Chôn lấp an toàn: phương pháp thải bỏ thông dụng nhất là chôn lấp an toàn. Chôn lấp là môt trong những biện pháp cô lập chất thải nhằm giảm thiểu khả năng phát tán chất thải vào môi trường.trong quá trình thải bỏ chất thải nguy hại, người ta kiểm soát được các phản ứng xảy ra, các chất sinh ra trong khu vực thải và môi trường xung quanh, thực hiện giám sát môi trường, bảo trì bãi thải sau đóng cửa nhằm tránh tiếp xúc với môi trường trong mọi tình huống kể cả khi có sự cố xảy ra.

- Thải bỏ xuống giếng sâu : Các CTNH dạng lỏng đuộc bơm qua các đường ống xuống bên dưới địa tầng xốp và khô hoặc khe nứt của các vùng đất đá bên dưới cách xa tầng nước. Chất lỏng ngấm vào tầng xốp và bị cô lập với nguồn nước.

Phương pháp này không được áp dụng rộng rãi với lý do : Chỉ áp dụng được với chất thải nguy hại dạng lỏng, Chi phí khảo sát địa tầng khu vực lớn.